استفاده از روش‌های جدید و نگرش‌های تازه می‌تواند به بهبود وضعیت کسب‌وکار و شرکت شما کمک کند. شما ممکن است روش‌های جدیدی را شروع کنید که عملکرد تمامی شرکت شما را به کل تغییر دهد. به این تغییر نگرش‌ها در یک کسب‌وکار، تغییر پارادایم یا پارادایم شیفت می‌گویند. ما در این مقاله قصد داریم بدانیم که پارادایم شیفت چیست، چطور اتفاق می‌افتند و چه نکاتی را می‌توان برای ایجاد یک تغییر بهتر مورد استفاده قرار دهیم. با ما همراه باشید.
مشکل اصلی ایجاد ایده‌های جدید نیست، بلکه فرار از ایده‌های قدیمی است – جان مینارد کینز
پارادایم شیفت در کسب‌وکار
تغییر پارادایم در کسب‌وکارها معمولاً به تغییر نگرش مدیران سازمان بر نحوه فرایند تولید یا رهبری درکل مجموعه برمی‌گردد که اغلب بهره‌وری و کیفیت خروجی را ارتقا می‌دهد و سبب می‌شود تا مفاهیمی کلیدی یک سازمان به طور کلی تغییر کند. اما پارادایم شیفت چه زمانی اتفاق می‌افتد. شاید دیده باشید که یک شرکت بزرگ ناگهان از یک محصول کاملاً جدید یا فناوری تازه رونمایی می‌کند که تفاوت بزرگی با محصولات قبلی دارد. یا مثلاً می‌بینیم که در یک صنعت ناگهان یک شرکت با رویکرد بسیار جدید شروع به کار می‌کند. هرچند در لایه بیرونی فقط خروجی جذابی دیده می‌شود، اما این اتفاق نتیجه تغییر پارادایم در ذهن مدیران مجموعه است. بگذارید توضیح را با یک مثال دقیق روشن کنیم
نتفلیکس در سال 1997 تأسیس شد و خدمات آن مبتنی بر کرایه فیزیکی فیلم بر اساس کتابخانه‌ای از محصول بود. آنها در ابتدا به اجاره دی‌وی‌دی از طریق پست مشغول بودند، در این مسیر چالش‌های فراوانی وجود داشت که سعی داشتند مدام آن را بهتر کنند در سال 2000 نتفلیکس حدود 300 هزار مشترک داشت اما چالش‌های فراوان اجاره دی‌وی‌دی از طریق پست سبب شد تا حدود 57 میلیون دلار ضرر کند. هرچند که نتفلیکس به پخش دی‌وی‌دی ادامه داد اما چیزی که مشخص بود رخ دادن پارادایم شیفت و تغییر نگرش در این شرکت بود. آنها به سمت بارگذاری ویدئو و تماشای آن در فضای آنلاین رفتند و سرانجام در سال 2005 توانستند اولین قدم‌ها را در این زمینه بردارند. امروزه اجاره دی‌وی‌دی کاملاً منسوخ شده و نتفلیکس از طریق نمایش آنلاین حدود 203 میلیون مشترک از سراسر دنیا جذب کرده است. جالب است بدانید که پارادایم شیفت بعدی نیز در نتفلیکس رخ داد و بجای فقط پخش فیلم وارد چرخه تولید سریال تلویزیونی شد و سریال موفق خانه پوشالی را ساخت.
این یک نمونه موفق از پارادایم شیفتی است که در یک شرکت رخ داده است و بدون این رویداد، قطعاً نتفیلیکس در سال 2000 کاملاً ورشکسته می‌شد.
به طور معمول چه میزان و در کجا نیاز به تغییر پارادایم داریم؟
امروزه به دلیل سرعت تغییرات تکنولوژی، ممکن است حتی در یک سال نیاز به چند بار تغییر پارادایم در بخش‌های مختلف بیزینس خود داشته باشید. هر فناوری جدیدی که به جهان ارائه می‌شود ممکن است نیاز به تغییر پارادایم را ایجاد کند. مثلاً با آمدن شبکه‌های اجتماعی، قطعاً بیشتر شرکت‌ها در بخش تبلیغات، روابط عمومی، نیازمند تغییر پارادایم شدند. یا در همین زمان نوشتن مقاله فناوری خاصی به نام ChatGPT توسط شرکت OpenAi منتشر شده که ممکن است به سرعت روی بخش‌های مختلفی از کسب‌وکار شما تأثیر بگذارد. اما معمولاً اکثر شرکت‌های بزرگ بیشتر تغییر پارادایم را در بخش‌های زیر ایجاد می‌کنند:
- بخش‌های فرهنگی با توجه به تغییرات اجتماعی جهان (روابط عمومی)
- استفاده از فناوری و تکنولوژی در بخش تولید
- مارکتینگ تبلیغات و بازاریابی
- برندینگ
نکته جالب اینجاست که طبق نظریه مجله فوربس، دو نوع پارادایم شیفت وجود دارد که اگر شرکت‌ها از آن تبعیت نکنند، قطعاً با چالش‌های جدی مواجه خواهند شد. یک نوع پارادایم شیفت داخلی که مربوط به مسائل درونی شرکت و چالش‌هایی است که با آن مواجه هستند، دومی پارادایم شیفت کلی و جهانی است که ناشی از یک رویداد بزرگ در کل جهان است و شما را مجبور به تغییر نگرش می‌کند. برای مثال در سال‌های اخیر به واسطه کووید-19 انتظار تغییر پارادایم در تمام زمینه‌ها از یک شرکت توسط مصرف کنندگان و حتی کارمندان همان شرکت به مجموعه تحمیل شد. تغییراتی که کووید-19 در کسب‌وکارها ایجاد کرد را می‌توان بزرگ‌ترین پارادایم شیفت دسته جمعی تاریخ در کلیه شرکت‌ها محسوب کرد. البته اگر مجموعه‌ای هنوز به این تغییرات تن نداده است و حاضر نشده تا این تغییر نگرش لازم در کسب‌وکار را برای مجموعه خود ایجاد کنند، قطعاً محکوم به شکست در آینده‌ای نزدیک خواهد بود.
چه زمانی نیاز به پارادایم شیفت داریم؟
ایجاد پارادایم شیفت در کسب‌وکار شما ممکن است به دلایل مختلفی ضرورت پیدا کند، شاید شما در شرکت خود با مشکل روبه‌رو شده‌اید، در سیستم بازاریابی، طراحی محصول یا خط تولید به بن‌بست خورده‌اید. گاهی بهتر کردن وضعیت و رفع موقتی مشکلات کافی نیست! احتمالاً شما نیاز به تغییر نگرش کلی دارید و باید رویکردتان را به کلی تغییر بدهید تا بتوانید خروجی کاملاً متفاوتی که انتظارش را دارید دریافت کنید. اما نکته ظریف همین‌جاست، معمولاً شرکت‌ها از درون متوجه این موضوع نمی‌شوند. دلیل اصلی آن است که اکثر مدیران، علم پیش پارادایم، یا به زبان ساده‌تر، دانش شناخت و استفاده از پارادایم را ندارند. اگر این علم در بین مدیران وجود داشته باشد یا اینکه یک شرکت مشاوره کسب‌وکار، در مرحله بحرانی وارد یک شرکت شود و تصمیم به تغییر پارادایم بگیرد، مراحل زیر چرخه اصلی اجرایی تغییر پارادایم است.
- علم استفاده از پارادایم شیفت
- علم عادی
- تجمع ناهنجاری‌ها و مشکلات
- تبدیل شدن مشکل به بحران
- ایجاد یک پارادایم جدید
نتیجه
در بازنگری وضعیت شرکت خود از پارادایم شروع کنید. احتمالاً دلیل بسیاری از مشکلات مجموعه شما این است که با چالشی مواجه هستید و هرچقدر تلاش می‌کنید، بهبود وضعیت در آن رخ نمی‌دهد. مثلاً در جذب مشتری، یا حتی بهبود بهره‌وری کارمندان. در کل هر شرکت حداقل هرسال یک‌بار باید یک بازنگری کلی به لحاظ بررسی تفکرات راهبردی خود بشود و تصمیم بگیرد که در کدام بخش می‌تواند پارادایم شیفت را رقم بزند. معمولاً کمپانی‌های بزرگ جهان برای انجام بهتر این کار، از برون‌سپاری استفاده می‌کنند. آنها یک شرکت مشاوره کسب‌وکار را برای بررسی و کنترل وضعیت و ارائه پیشنهادهای جدید مبنی بر ایجاد تغییر نگرش استخدام کرده و سعی می‌کنند مرحله اجرای یک پارادایم شیفت را به متخصصین بسپارند.